Причините поради кои се верува на лажните вести се комплицирани. Меѓу другото, тие се однесуваат на нашата личност и односот кон фактите, а постојат и различни когнитивни механизми што ја искривуваат нашата перцепција.

Прашањето е: Како можеме да станеме поотпорни?

Пристапот кој оди во насока кон создавање отпор е таканаречениот „Пребанкинг“ (Prebunking), свесност за идните шпекулации. Корисниците на интернетот треба да се сензибилизираат со тоа што ќе бидат информирани за лажните вести и дезинформации пред да стапат во контакт со нив. На пример, пред изборите, кога се очекува дека ќе има многу лажни вести за манипулирање со гласачите, би било вредно да се спроведе ваква информативна кампања.

Ширењето на дезинформациите е разбирлива човечка појава. Даниел Канеман, психолог кој ја доби Нобеловата награда за економски науки, го воведе концептот „WYSIATI“ - What you see is all there is („Она што го гледате е сè што постои“), што значи дека луѓето имаат тенденција да не го бараат она што не го гледаат.

Кога има настан каде што има екстремизам, новинарите и граѓаните понекогаш ме прашуваат како да известуваат и како да прават вести. Кога треба да одлучите што да објавите сега онлајн или како напис, најдобро би било да застанете и да размислите преку разговори со новинари и со експерти за комуникација.

Нецелосен доказ. Пристрасно селектирање на доказ. Игнорирање вистински докази. Еднострано оценување. Обид да се убеди јавноста да прифати одреден став, со криење факти или давање аргументи на јавноста за да се потисне вистината.

На социјалните мрежи, ТикTок постои од 2014 година, тогаш познат како Musical.ly, а потоа во 2018 година беше реформиран со името што го носи денес. ТикТок е познат како платформа за забава која најмногу ја користат децата и младите. Сепак, повеќето од воените сцени, опасните предизвици кои резултирале со повреди и смрт, првично се споделуваа на оваа социјална мрежа.

Ковид-19 беше намерно измислен за да се уништи човештвото. Со вакцините против ковид-19 се обидуваат да нè чипираат. ХААРП предизвикува невреме и поплави. Човекот никогаш не стапнал на Месечината. Белата патека која авионите ја оставаат зад себе додека летаат се всушност отрови со кои нè прскаат.

Замислете дека сте риба и дека некој се обидува да ве фати на јадица – токму на овој начин можеме да го објасниме наједноставно терминот „фишинг напад“. Во дефиниција што ја има објавено Фондацијата „Метаморфозис“ во една од своите публикации се наведува дека фишингот е облик на измама кој опфаќа збир на активности на неовластени корисници преку користење лажни пораки од е-поштата и лажни веб страници на поголем дел од финансиските организации, обидувајќи се од корисниците да добијат доверливи лични податоци како што се единствен матичен број, корисничко име, ПИН броеви или слични податоци.

Концептот „размисли пред да кликнеш“ е еден од најважните фактори во однос на безбедноста на информациите. Ова се однесува на сето она што ви се нуди на социјалните мрежи, на рекламите кои ви се појавуваат додека читате одреден текст на некоја веб-страница, на линковите кои „ви велат“ да ги отворите додека гледате некое Јутјуб видео и слично.

Publish (објави) е копчето кое е најлесно да се притисне. Да се притисне е лесно, но дали се исто така лесни и последиците што тоа може да ги донесе? Доволни се пет зборови кои ќе ја привлечат пубиликата и текст од десетина реда кои ќе ја шокираат или ќе предизвикаат наплив од чусвтва, без разлика дали се позитивни или негативни, за продуктот во неколку минити да се рашири во речиси секој дом, на сечиј профил на социјалните мрежи. За медиумот, тоа е како да добил на лото, кликовите се множат еднаквопропроционално со можноста за добивање реклами. За читателите, прогнозите и не се најоптимистични.

Дали некогаш сте се запрашале што, всушност, е кликбејт?

Бројот на онлајн купувања на македонските граѓани расте, а паралелно се множат и измамите на граѓани при купувањето на виртуелните продажни места на интернет. За да се избегне „празнењето” на кредитните картички преку измами, постојат неколку препораки кои треба да ги следиме како граѓани при нашите купувања што ги вршиме на интернет.

Напливот на медиумски текстови, видеа, фотографии, како и постови на социјалните мрежи во денешно време е огромен, бидејќи постојано се појавуваат на нашите уреди со кои секојдневно комуницираме на интернет. Бомбастичните наслови и најавите за спектакуларни откритија во ваквите содржини неретко доведуваат до тоа да заборавиме на едно од основните правила при создавањето на медиумските содржини – потпишување на авторот којшто стои позади нив.

Техниките на дезинформација се многубројни, но сите тие можат да потпаднат во една од овие четири категории: отфрлање, искривување, одвлекување внимание или заплашување. Ова е правилото кое ќе ти помогне да препознаеш, предвидиш и да се подготвиш да се спротивставиш на дезинформациите.

Ако водиш кампања или едноставно објавуваш пораки за моменталната ситуација на твоите канали на социјалните мрежи, треба да очекуваш и коментари со омраза. Постојат одредени начини да се справиш со троловите.

Знаењето за дезинформациите е поважно сега од кога било. Критичкото размислување е клучно и вреди да се поддржи со знаење како да се препознаат различните форми на информациски неред.