Дали некогаш сте се запрашале што, всушност, е кликбејт?

Денешните деца сè повеќе време поминуваат на своите смартфони, таблети или лаптопи. Родителите, најчесто поради работните обврски, не секогаш имаат време да контролираат какви содржини тие гледаат на нивните уреди. Сепак, ви предлагаме неколку начини како да ја зголемите контролата, односно, како да ги заштитите децата од она што можеби за нив претставува опасност или несоодветна содржина за нивната возраст.

Фондацијата Метаморфозис редовно објавува едукативни написи за политиката на колачиња на сајтови и апликации. По својата дефиниција, „колачињата“ се мали, текстуални датотеки кои се испраќаат од веб-страниците што ги посетуваат корисниците и се зачувуваат на нивните уреди (компјутер, таблет и мобилен телефон).

Бројот на онлајн купувања на македонските граѓани расте, а паралелно се множат и измамите на граѓани при купувањето на виртуелните продажни места на интернет. За да се избегне „празнењето” на кредитните картички преку измами, постојат неколку препораки кои треба да ги следиме како граѓани при нашите купувања што ги вршиме на интернет.

Напливот на медиумски текстови, видеа, фотографии, како и постови на социјалните мрежи во денешно време е огромен, бидејќи постојано се појавуваат на нашите уреди со кои секојдневно комуницираме на интернет. Бомбастичните наслови и најавите за спектакуларни откритија во ваквите содржини неретко доведуваат до тоа да заборавиме на едно од основните правила при создавањето на медиумските содржини – потпишување на авторот којшто стои позади нив.

Истовремено ви се појавуваат два наслова од вести – првиот гласи: „Времето е прекрасно денеска!“, додека во вториот се најавува дека во земјата се подготвува страшна бура. На кој наслов би кликнале?

Се подготвувате за одмор? Прво осигурете го вашиот дом!

Добредојдовте во серијалот „Експертски совети за онлајн безбедност и приватност“ бр. 1

Блиските пријатели и семејството имаат мошне важна улога кога станува збор за нашата дигитална приватност и безбедност. Бидејќи повеќето од нас редовно комуницираат со блиските користејќи дигитални алатки и канали, и не сме подготвени да се откажеме од тие начини на комуникација, мораме да се сме свесни за нашата зголемена изложеност кога ги користиме истите. Дури и сериозно да ја сфаќаме дигиталната приватност, и да внимаваме на нашето онлајн присуство, како на пример, преку ограничување на нашиот дигитален отпечаток и применување сајбер-хигиена, токму нашите блиски може да излезат како „најслабата алка“ во нашиот синџир.

Традиционално, на почетокот на секоја година, големите компании и организации ги споделуваат со јавноста своите впечатоци, ставови, но и предвидувања за новата година во контекст на дигиталната безбедност. Гледајќи наназад, 2022 ја обележаа серија крупни настани во дигиталниот свет, дел од кои дефинитивно ќе остават трага и во годините (па и децениите) што следат.

Најчесто кога ќе забележиме медиумски написи за некој хакерски инцидент, тоа обично е поради тоа што метата (или жртвата) е некоја поголема, попозната компанија за јавноста. Кога Google, Facebook, Microsoft итн. се жртви на некој кибер-инцидент, и медиумите природно се заинтересирани за темата, а со тоа и ја информираат јавноста.

Сепак, речиси без оглед на тоа од која магнитуда и софистицираност се таквите напади на добро етаблираните компании и организации, тие речиси секогаш се „разрешуваат“, односно имаат свој почеток, тек, и крај, или завршница. Не секогаш крајот е „позитивен“ во однос на компанијата/институцијата: понекогаш жртвите исплаќаат огромни суми пари (вообичаено во крипто-валути) кон напаѓачите, со цел да си ги добијат податоците назад.

Голем дел од нас (ако не и сите) вообичаено ја заклучуваат влезната врата од домот, дури и кога излегуваат до блиската продавница или кафуле. Особено пак, ако живееме во зграда со повеќе станари, или пак, сме на прометна улица – понекогаш внимаваме дури и на прозорците! Јасно, и недвосмислено е зошто го правиме ова – загрижени сме за нашата безбедност, и не сакаме никој (без наша експлицитна дозвола) да ни влезе во домот! Со други зборови, нашето чувство на сигурност ни е важно кога станува збор за нашата непосредна физичка околина – приватноста на нашиот дом.

Ако оваа пандемија нè научи на нешто, тоа е само колку се важно секојдневните, основни хигиенски навики кои не штитат од огромен број бактерии, вируси и други потенцијални закани. Токму ова рудиментарно, напамет научено однесување веројатно не „спасило“ во минатото, без ние да знаеме за тоа, додека сме биле изложени на вирусен патоген, можеби дури и со ковид 19.

Манипулацијата, принудување, играње со емоциите - се дел од човечкото постоење веројатно уште од самиот почеток. Нормално, некои луѓе се подобри во ова од останатите, и вториве, за жал, имаат тенденција да станат жртви на такви шеми и се оставени да се соочуваат со последиците од таквата нивна честопати љубезна природа.

Растечкиот тренд на обезбедување на се повеќе услуги на државните институции до граѓаните по електронски пат освен што бара доследно следење на технолошкиот развој, унапредување на знаењата и менување на навиките на граѓаните, бара и прецизно утврдување на мерките за заштита на личните податоци на граѓаните.

Колку пати сте се соочиле со непријатната ситуација вашите драгоцени податоци (фотографии, видео снимки, итн.) ги изгубите засекогаш поради мало невнимание или пак и не по ваша вина? Дали секогаш внимавате на тоа да чувате безбедна копија од вашите најдрагоцени податоци, или пак единствено се потпирате на вашиот антивирусен софтвер да ве одбрани против сајбер-напади со уцена (ransomware attack)?

Виртуелните приватни мрежи (ВПМ) или попознати како VPN мрежи, се добро познати во нашата јавност како многу корисна „алатка“ за заобиколување на правилата на одредени стриминг платформи во однос на геолокациските ограничувања. Покрај тоа што го „измамуваат“ сервисот или платформата, и ја прават достапна вашата омилена серија, игран филм, или подкаст, што друго знаеме за нив? Дали ВПМ можат да ни бидат од корист и во други околности, професионални или приватни, и зошто се тие навистина важни?

Фишинг пораки, спам, „ѓубре“, и ред други називи. Сите ние, во некој момент, сме примиле вакви пораки. Од фамозните пораки од нигерискиот принц, па се до најсофистицираните видови на таргетиран-фишинг, тие се тука да останат. Што можеме да направиме во врска со нив?

Упатства, листи за проверка, најчесто поставувани прашања, литература и бази на податоци за разоткривање лажни информации